Diyetisyen açıkladı: 1 lokması bile erken ölüm riskini artırıyor – Kültür Sokağı

Diyetisyen açıkladı: 1 lokması bile erken ölüm riskini artırıyor

Diyetisyen açıkladı: 1 lokması bile erken ölüm riskini artırıyor

Mayıs 28, 2025 Editor Sağlık

Diyetisyen açıkladı: 1 lokması bile erken ölüm riskini artırıyor

ABD merkezli yeni bir araştırma, ultra işlenmiş gıdaların yalnızca sağlığı değil, yaşam süresini de ciddi şekilde etkilediğini ortaya koydu. Araştırmaya göre, bu gıdalardan alınan kalorilerdeki her yüzde 10’luk artış, erken ölüm riskini yüzde 3 oranında artırıyor.

Hamburger ekmeği, sosisli sandviç, meşrubat ve paketli atıştırmalıklar gibi ultra işlenmiş ürünler, Amerikan diyetindeki kalorilerin yarısından fazlasını oluşturuyor. Ancak bu tercihler, kalp-damar hastalıklarından tip 2 diyabete, ruh sağlığı sorunlarından obeziteye kadar birçok sağlık sorunuyla ilişkilendiriliyor. Uzmanlara göre bu tür gıdalar, ABD’deki erken ölümlerin yaklaşık yüzde 14’üne neden olabilir.

Araştırma, Kolombiya, Brezilya, Şili, Meksika, Avustralya, Kanada, Birleşik Krallık ve ABD’de yürütüldü.

American Journal of Preventive Medicine dergisinde yayımlanan çalışmada, ultra işlenmiş gıdaların tüketimi ile her nedene bağlı erken ölüm arasında doğrudan bir bağlantı kuruldu.Araştırmanın başyazarı Eduardo AF Nilson, “Ultra işlenmiş gıdaları ne kadar çok tüketirseniz, risk o kadar artıyor,” diyerek bu gıdaların tehlikesine dikkat çekti.

Diyetisyen Dr. John Wesley McWhorter ise, “2.000 kalorilik bir diyette bu artış yalnızca 200 kaloriye denk gelir. Bu da şekersiz kahve yerine aromalı bir kahve içmek, sade yoğurt yerine katkı maddeli bir yoğurt seçmek kadar basit bir tercih olabilir,” dedi.McWhorter, ara sıra bu tür gıdaların tüketilmesinin sorun olmadığını ancak zamanla sağlıklı gıdaların yerini almasının ciddi riskler oluşturabileceğini vurguladı.

Ultra işlenmiş gıdalar, genellikle tuz, şeker ve doymuş yağ açısından yüksek, lif ve besin değeri açısından ise düşüktür. Bazı araştırmalar, bu gıdaların bağırsak mikrobiyomuna zarar verdiğini ve vücutta iltihaplanmaya yol açtığını öne sürüyor.Ayrıca, bu tür ürünleri sıklıkla tüketen bireyler, daha besleyici ve doğal besinlere daha az yöneliyor. McWhorter, “UPF’yi bırakmak kadar yerine ne koyduğunuz da önemli. Lif, tam tahıllar, sebzeler, meyveler ve sağlıklı protein kaynakları uzun vadeli sağlık için vazgeçilmez,” ifadelerini kullandı.

Ultra işlenmiş gıdaları tamamen kesmek zor olsa da, uzmanlar küçük değişikliklerle başlanabileceğini söylüyor. Florida Üniversitesi’nden Dr. Jeanette Andrade, “Her gün iki şekerli içecek içiyorsanız, birini suyla değiştirin. Küçük kesintiler bile büyük fark yaratabilir,” dedi.
Araştırmalar, Ultra işlenmiş gıdaların tüketiminin yalnızca %10’unu azaltıp yerine tam veya az işlenmiş gıdalar koymanın bile ölüm riskini düşürebileceğini gösteriyor.

Yeni çalışma, ultra işlenmiş gıdaların yalnızca sağlıksız değil, aynı zamanda ölümcül olabileceğini bir kez daha gözler önüne seriyor. Uzmanlar, bu gıdaları azaltmanın yanında, besleyici alternatiflere yönelmenin genel sağlık üzerinde ciddi olumlu etkiler yaratabileceği konusunda hemfikir.

“Vücut, dengeli ve besin değeri yüksek bir diyete şaşırtıcı derecede hızlı yanıt veriyor,” diyen McWhorter, sofradaki tercihlerimizin yaşam süresini belirleyebileceğini hatırlatıyor.